Voeding
Gezond eten; pure noodzaak of gewoon lekker genieten?
Paleo leefstijl
Het principe van het Paleo dieet (liever Paleo leefstijl) is gebaseerd op de levenswijze van de oermens; in de tijd dat mensen nog jaagden en verzamelden. Wetenschappers hebben onderzocht hoe de mens toen leefde, en wat ze at. Er wordt vanuit gegaan dat de genen van de mens op deze oervoeding zijn ingesteld, aangezien we vele duizenden jaren op deze manier hebben geleefd.
Toen de mens zich verder begon te ontwikkelen en leerden hoe ze zelf bepaalde gewassen konden verbouwen en dieren houden (de landbouwrevolutie), zijn we ook anders gaan eten. We begonnen granen te eten, koeien te melken en in de loop van de tijd ontwikkelden we steeds meer methoden om deze voedingsmiddelen te bewerken. Als je deze gebeurtenis op een tijdlijn uitzet van het bestaan van de mens, is de landbouwrevolutie eigenlijk nog niet zo lang geleden.
• Oertijd; Jagers en verzamelaars aten eigenlijk al Paleo. Ze aten voornamelijk groenten, vlees, vis, eieren, fruit en soms wat noten en zaden.
• Landbouwrevolutie; Een grote verandering van ons voedingspatroon. We begonnen voedsel te verbouwen en gingen dat steeds meer bewerken.
• Eten uit een fabriek; Tegenwoordig wordt veel van ons eten in fabrieken geproduceerd, met veel kunstmatige toevoegingen en vooral veel suiker. En daar reageert ons lichaam niet goed op. We voelen ons moe en krijgen allerlei vervelende klachten.
• Terug naar de basis; Terug naar onze over- overgrootouders, terug naar onze genen. Gezond eten zoals de natuur het heeft bedoeld. Door alleen die dingen te eten waar we ons supergoed bij voelen, voelen we ons weer fit en gezond.
Het uitgangspunt: onze genen zijn niet op deze manier van eten aangepast. Het gevolg daarvan is het steeds vaker voorkomen van allerlei ziekten; diabetes, hart- en vaatziekten, auto-immuunziekten, enzovoort. Bovendien hebben steeds meer mensen te maken met overgewicht en zijn tekorten aan vitaminen en mineralen normaal geworden. De medische wetenschap heeft hier vaak geen antwoord op en de ‘behandeling’ is gericht op bestrijding van symptomen.
Bovendien wordt alles steeds massaler geproduceerd, waardoor voedingsmiddelen steeds minder voedingswaarde bevatten (minder vitaminen en mineralen) en dieren worden volgespoten met hormonen en antibiotica; deze middelen krijgen ook wij binnen en die zorgen ervoor dat ons lichaam het steeds zwaarder krijgt met het uitscheiden (ontgiften) van deze stoffen.
De Paleo levensstijl heeft hier een andere oplossing voor: behandel en voorkom ziekte, en bevorder de gezondheid door te eten zoals de oermens at. Kort gezegd bestaat deze oervoeding uit:
- Groenten
- Fruit
- Vis
- Wild & gevogelte
- Eieren
- Noten en zaden
Zoals je ziet bevat het dus geen granen, geen melkproducten, geen peulvruchten en geen suiker. Daarnaast bevat het ook geen chemische toevoegingen.
Waarom geen suiker?
Suiker is zeer verslavend en kan onze bloedsuikerspiegels behoorlijk ontregelen. Telkens wanneer we suiker (of veel koolhydraten in een andere vorm, zoals brood of pasta) eten, maakt ons lichaam insuline aan om de bloedsuikerspiegel constant te houden. Het probleem is echter dat de mens vaak erg veel van deze bloedsuikerspiegel verhogende voedingsmiddelen eet, waardoor het lichaam steeds meer moeite gaat krijgen met de regulatie hiervan en uiteindelijk zelfs ongevoelig kan worden voor de veranderingen in de suikerspiegels van het bloed en deze niet meer kan regelen. Dat is het ontstaan van diabetes.
Daarnaast betekent een sterk schommelende bloedsuikerspiegel dat we steeds vaker honger hebben: we gaan steeds meer en steeds vaker eten. Dit versterkt het initiële probleem.
Ons lichaam heeft haast geen opslagmogelijkheden voor de grote hoeveelheden koolhydraten/suikers die we eten, de enige oplossing is het opslaan als vet.
Waarom geen granen?
De meeste granen bevatten gluten; deze kunnen zorgen voor een zogenaamde ‘lekkende darm’, dit houdt in dat de darmwand beschadigd raakt waardoor allerlei onverteerde stoffen via de bloedbaan in ons lichaam terecht kunnen komen. Ons lichaam weet niet goed wat er met die stoffen moet gebeuren, dus begint het immuunsysteem de stoffen aan te vallen. Het gevolg daarvan is het ontstaan van chronische ontstekingen door het hele lichaam en een overactief immuunsysteem; zo staan we aan de basis van auto-immuunziekten.
Waarom geen melkproducten?
Als een kind wordt geboren, is hij prima in staat om melk te verteren: moedermelk. Een kind produceert namelijk enzymen waardoor de bestanddelen van melk (lactose, melkeiwit) goed af kunnen worden gebroken. Na enkele jaren verliest het kind deze mogelijkheid; hij zal vast voedsel moeten gaan eten.
Voor de volwassen mens is het verteren van melkproducten lastig, en al helemaal wanneer het melk van een ander dier betreft (zoals een koe). Ook dit zorgt ervoor dat de darmwand beschadigd raakt en niet optimaal zijn werk kan doen.
Waarom geen peulvruchten?
Peulvruchten komen weliswaar gewoon in de natuur voor; toch bevatten ze zogenaamde anti-nutriënten. Dit zijn stoffen die een plant aanmaakt om zijn zaden (wat peulvruchten eigenlijk zijn) te beschermen tegen dieren. Deze stoffen kunnen wederom de darmwand beschadigen.
Hoe kom ik aan voldoende energie als ik geen granen of weinig koolhydraten eet?
De mens is eigenlijk niet gemaakt om koolhydraten als voornaamste brandstof te hebben. Hetgene wat wij als mens het meest efficiënt kunnen verbranden is vet. Vet heb je dus nodig. Vet dient als brandstof, je wordt er niet dik van, en bovendien geeft het een verzadigd gevoel en constante energiestroom.
Maar niet elk vet is even geschikt om te eten; binnen de Paleo levensstijl wordt vooral gebruik gemaakt van stabiele, verzadigde vetten om mee te koken, zoals kokosolie. Een stabiel vet is een vet wat niet oxideert bij hoge temperaturen; oxidatie van vet betekent dat het vet ‘verbrand’ is, wanneer je dit binnen krijgt zal het schade aanrichten in het lichaam.
Minder stabiele vetten zoals olijfolie, zijn geschikt om koud te eten, maar alleen als zo’n vet een gezonde samenstelling van vetzuren heeft. Zonnebloemolie, sojaolie, margarine, etc. zijn allemaal niet geschikt om koud danwel warm te eten; zij zijn zo ver bewerkt en bevatten veel omega-6 vetzuren, dit zorgt voor schade in de lichaamscellen en bovendien zorgt het voor verzuring. Dit komt de dagelijkse gang van zaken in het lijf, zoals celdeling en afweer tegen ziekteverwekkers, niet ten goede.
Verder is vette vis ook een zeer goede en gezonde bron van vet van een goede samenstelling.
Waar haal ik calcium vandaan als ik geen melkproducten eet?
Dat is heel simpel: je haalt calcium vooral uit groene groente. In melk zit weliswaar veel calcium, de mens kan het daaruit zeer moeilijk opnemen. Zo moeilijk zelfs, dat het verteren van melk ervoor kan zorgen dat het lichaam calcium aan onze botten gaat onttrekken; uiteindelijk kost het dan meer calcium dan het oplevert. De calcium die je in (groene) groente vindt is voor ons zeer makkelijk op te nemen.
Probeer je niet te richten op wat je weg laat uit je oude voedingspatroon; kijk juist naar de mogelijkheden en geniet van alle verse ingrediënten die de natuur je te bieden heeft. Wees creatief in de keuken, en voel het verschil in je lichaam.